(OUTLET) Maureen Murdock – Podróż Bohaterki

W życiu kobiety najbardziej złożoną, a przy tym najsłabiej zbadaną relacją jest jej więź z ojcem. Kiedy jest z nim blisko, często nazywana jest „córeczką tatusia”. Choć brzmi to uroczo w dzieciństwie, w późniejszym okresie córka ojca płaci wysoką cenę za swój uprzywilejowany status. Dążąc do  ojcowskiej aprobaty, ochrony i miłości, często dystansuje się od matki i odrzuca własną kobiecą naturę. Na skutek identyfikacji wyłącznie z ojcem rozwój kobiety zatrzymuje się w okresie dzieciństwa. 

Tę nieodkrytą dla współczesnego społeczeństwa relację bada Maureen Murdock w książce Córki ojców. Zrywanie splątanych więzi, sięgając po mity, baśnie, studia przypadków i psychologię Carla Gustava Junga. Przedstawia fascynujące spojrzenie na osobisty i kulturowy problem, jakim jest potężny wpływ wyidealizowanego ojca na córkę. Analizuje, w jaki sposób ta wyjątkowa relacja odbija się na każdym aspekcie życia kobiety, w tym na jej więź z matką. Pokazuje ogromne korzyści, jakie płyną z uzdrowienia relacji ojciec–córka i dowodzi, że rozplątując tę więź, kobieta może się nauczyć, jak traktować samą siebie z szacunkiem i odzyskać zdrowe, zrównoważone poczucie siebie.

Uzależnienie od doskonałości cieszy się niesłabnącym powodzeniem wśród czytelniczek i czytelników na całym świecie od momentu wydania. Analiza uzależnieniowych wzorców kultury zachodniej – w tym zaburzeń odżywiania – poprowadziła Marion Woodman ku poszukiwaniu głębokich źródeł pierwiastka kobiecego, które w dalszych pracach rozwinęła poprzez pojęcia świadomej kobiecości, archetypów Dziewicy i Czarnej Madonny. Książka przedstawia konsekwencje identyfikacji zarówno kobiet jak i mężczyzn z ideałem doskonałości i pierwiastkiem władzy, i pokazuje, że możliwa jest nowa forma relacji pomiędzy kobiecością i męskością, nieoparta na zasadach patriarchalnej kultury. Drogę do tego przeciera nam sama Autorka, łącząc w swym pisarskim stylu czułość ze stanowczością, stawiając przed nami wyzwania, z którymi musimy się zmierzyć, a jednocześnie z miłością i uważnością wyjaśniając złożone źródła naszych uwarunkowań. Jej książka mówi zarówno do naszego ciała, jak i intelektu oraz wyobraźni. Jest przewodnikiem na ścieżce osobistej zmiany, a jednocześnie pomaga orientować się w złożonych i burzliwych bieżących zjawiskach społecznych. 

W książce Odkrywanie wewnętrznej matki Bethany Webster łączy badania nad zjawiskiem traumy, teorię feministyczną i nauki psychologiczne z osobistą historią relacji z matką. Opisuje konsekwencje, jakie niesie ze sobą utrwalona przez patriarchat i przekazywana z matek na córki międzypokoleniowa trauma, próbując zrozumieć, jak można przerwać ten destrukcyjny cykl. Stara się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego kobiety często są nieśmiałe i ciche, dlaczego nie pozwalają sobie na rozwój zawodowy i osobisty. Zastanawia się, co takiego napędza niepewność i brak pewności siebie, których tak często doświadcza wiele kobiet.

Przyczyn kobiecej traumy autorka upatruje w systemowym pozbawieniu praw kobiet przez patriarchat, które to zjawisko nazywa „matczyną raną”. Wyjaśnia, że cykl ten jest utrwalany przez zranione matki, które nieświadomie przekazują swoim córkom krzywdzące przekonania i zachowania. Jak pisze: „gojenie matczynej rany jest drogą do międzypokoleniowego uzdrowienia i transformacji, które są potrzebne, by zmienić losy przyszłych pokoleń. Lecząc ją, tworzymy lepszy świat dla siebie, naszych rodzin, naszych dzieci i dla samej Ziemi.”

Ursula Wirtz przedstawia w Umieraniu i stawaniu się podejście psychologiczno-duchowe do rozumienia i leczenia traumy. Jest w tym głęboko interdyscyplinarna – jej wielostronne przygotowanie psychologiczne sprawia, że z łatwością posługuje się językami różnych teorii, a jej tekst staje się miejscem ich spotkania i współpracy. Opisując charakter doświadczenia traumatycznego często sięga do języka poezji, mitu i baśni, co sprawia, że jej książka staje się bliska nie tylko czytelnikowi poszukującemu psychoanalitycznego opisu pracy z traumą – każdy może odnaleźć w niej opowieść o własnym doświadczeniu zbyt trudnym, aby wyrazić je słowami. 

Przedstawiając perspektywę psychoanalizy jungowskiej Ursula Wirtz sięga do jej podstaw – osobistego doświadczenia i teorii Carla Gustava Junga. Prawdopodobnie nikt przed nią nie dokonał tak głębokiej analizy tego, jak dziecięca trauma Junga odcisnęła się na kształcie jego późniejszej psychologii. Czytelniczki i czytelnicy, którzy znają „Wspomnienia, sny, myśli i Czerwoną Księgę C.G. Junga, znajdą tu pogłębioną interpretację zarówno historii jego życia, jak i analizę symboliki tych książek w kontekście doświadczenia traumatycznego. 

Opisując perspektywę duchową i kliniczną w pracy z traumą Ursula Wirtz bazuje na swym bogatym doświadczeniu osobistym i klinicznym. Jej pochodzenie i doświadczenia powojenne oraz późniejsza praca analityczna i superwizyjna z osobami, które doświadczyły wojny i ludobójstwa nadają jej książce głęboki zbiorowy kontekst, tak potrzebny nam współcześnie. 

Być może najważniejszy w Umieraniu i stawaniu się jest język książki – podobnie jak Donald Kalsched w Wewnętrznym świecie traumy Ursula Wirtz opisuje pracę ze straumatyzowanymi osobami z czułością, a psychologiczny język, którego używa sam w sobie staje się narzędziem zmieniającym podejście do cierpienia.

W książce W cieniu Saturna James Hollis rzuca światło na mroczne dziedzictwo, jakie noszą w swoich duszach mężczyźni.

Rzymski bóg rolnictwa i czasu Saturn, odpowiednik greckiego Kronosa, zabił swojego ojca Uranosa w zemście za to, że ten wrzucił go do Tartaru za nieposłuszeństwo. W obawie, że skończy tak samo, sam stał się tyranem i kiedy rodziły mu się dzieci, pożerał je. Jedynym, któremu udało się przeżyć, był Zeus, który zdołał zdetronizować potwornego władcę. Sam jednak, tak jak ojciec i dziadek, rozpoczął okrutne i bezlitosne rządy.

Od tamtego czasu wszyscy mężczyźni, pokolenie za pokoleniem, dzielą saturniczny ciężar, kładący się cieniem na całym ich życiu i, w konsekwencji – na życiu kobiet, dzieci i całego świata. Potrójny cień Saturna – wojna, praca i niepokój (war, work, worry) – towarzyszy każdemu chłopcu od momentu narodzin aż do śmierci. Mężczyźni żyją pod nieustanną presją rywalizacji, w stanie nigdy nie kończącej się czujności i strachu, w tęsknocie za męskością, w którą nigdy nie zostali zainicjowani, bo zabrakło ojców i starszyzny, którzy by wskazali im drogę. Za prawdziwą męskością, która nie jest tożsama z pustym maczyzmem władającym wyobraźnią współczesnego świata i dyktującym niespełnialne warunki. Za czułą męskością, w której współistnienie kobiecości i męskości nie jest podane w wątpliwość ani wydrwione, lecz uznane i uprawomocnione.